بازی‌های اسرائیلی و تهدید امنیتی | آیا محدودیت‌های اینترنتی جدید در راه است؟

رویداد۲۴| روزنامه جوان در گزارشی با موضوع امنیت فضای مجازی، از نفوذ نرم و پنهان اسرائیل از طریق بازی‌های رایانه‌ای و موبایلی خبر داده است. بر اساس این گزارش، از میان ۵۸۰ بازی تولیدشده توسط شرکت‌های اسرائیلی، ۵۲۵ عنوان آن در حال حاضر در پلتفرم‌های داخلی ایرانی قابل دسترسی هستند. این بازی‌ها با طراحی‌های پیچیده، برای جمع‌آوری داده‌های کاربران _ از الگو‌های رفتاری و موقعیت‌یابی تا اطلاعات شخصی _ عمل می‌کنند.

این گزارش مدعی است که به دلیل غفلت از شناسایی شرکت‌های اسرائیلی و زیرمجموعه‌هایشان، بسیاری از این بازی‌ها بدون فیلتر یا هشدار امنیتی در اختیار کاربران ایرانی، به‌ویژه نوجوانان و جوانان، قرار گرفته است.

روزنامه جوان این وضعیت را خطرناک و تهدیدآمیز توصیف و اعلام کرده که این بازی‌ها، جدا از تبعات فرهنگی و اجتماعی، می‌توانند ابزاری برای جمع‌آوری اطلاعات و جاسوسی اطلاعاتی باشند؛ موضوعی که اگر صحت داشته باشد، به‌معنای نفوذ عمیق سایبری از طریق ابزار‌های سرگرمی است.

موج جدید فیلترینگ در راه است؟

در پی انتشار این گزارش و با توجه به روند محدودسازی امنیتی اخیر و تجربه قطعی اینترنت در دوران جنگ ۱۲روزه، این نگرانی ایجاد شده که شاهد اعمال محدودیت‌های بیشتر بر فضای آنلاین باشیم. به خصوص که پیش‌تر هشدار‌هایی بر این مبنا داده شده که ابزار‌هایی همچون پگاسوس و پیام‌رسان‌هایی همچون واتساپ، قابلیت شنود گسترده یا جمع‌آوری داده‌ها را دارند.

گزارش‌های دیگری هم منتشر شده که از برنامه‌های تبلیغاتی اسرائیل برای جذب جاسوس به‌واسطه فیلترشکن‌ها، سایت‌های شرط‌بندی و پروژه‌های پوششی حکایت دارد.

حالا با توجه به آنچه «جوان» درباره نفوذ اطلاعاتی از طریق بازی‌های اینترنتی اسرائیلی نوشته، و اشاره به اینکه کاستی در نظارت بر پلتفرم‌های اسرائیلی مغایر ماده ۲ قانون تحریم ورود کالا‌های اسرائیلی است، همچنین تجارب پیشین از ایجاد محدودیت‌های اینرنتی بعید نیست که در آینده نزدیک شاهد افزایش محدودیت‌هایی درفضای مجازی باشیم.

چرا فیلترینگ راهگشا نیست؟

ملی شدن اینترنت یا محدودیت‌های اینترنتی ممکن واکنش‌های امنیتی در شرایط موجود باشد، اما قطعا ایجاد این محدودیت‌های احتمالی مشکلاتی نیز برای مردم ایجاد خواهد کرد. بر همین اساس است که کارشناسان تاکید می‌کنند، تمرکز نباید تنها بر محدودسازی باشد. اجرای نظام‌مند نظارت دقیق، پالایش محتوا و آگاه‌سازی عمومی، در کنار توسعه فناوری‌های امنیتی داخلی، رویکردی منطقی‌تر و کم‌هزینه‌تر به نظر می‌رسد.

منتقدان ایجاد محدودیت‌های جدید هشدار می‌دهند که فقدان سیاست شفاف در حوزه دیجیتال و نبود یک سازوکار فنی دقیق برای تشخیص محتوای مخرب باعث می‌شود تصمیم‌گیری‌ها بیشتر بر پایه هیجانات رسانه‌ای یا فشار‌های سیاسی باشد تا ارزیابی فنی.

فعالان حوزه فناوری اطلاعات تأکید می‌کنند که به‌جای سیاست‌های کلی مثل قطع اینترنت یا فیلترینگ گسترده، باید سازوکاری برای «مرجع‌شناسی دیجیتال» تعریف شود. یعنی نظامی دقیق برای بررسی منشأ بازی‌ها، اپلیکیشن‌ها و شرکت‌های توسعه‌دهنده، تا در صورت وجود وابستگی به دشمن، اقدام هدفمند انجام گیرد.

موضوع نفوذ سایبری از طریق بازی‌های موبایلی، اگرچه هنوز به‌صورت رسمی از سوی دستگاه‌های امنیتی تأیید نشده، اما انتشار آن از تریبونی مانند روزنامه جوان که روزنامه اصولگرا و نزدیک به سپاه است، نشان می‌دهد که مسئله برای نهاد‌های امنیتی جدی تلقی شده است.

در صورتی که واکنش‌های رسمی بیشتری در روز‌های آینده صورت نگیرد، بعید نیست که این گزارش سرآغازی برای محدودیت‌های نرم‌افزاری جدید در فضای مجازی کشور باشد. محدودیت‌هایی که ممکن است باز هم با انتقادات گسترده از سوی کاربران و فعالان حوزه دیجیتال روبه‌رو شود.